آشنایی اجمالی با رشته و محتوای آموزشی علوم و معارف اسلامی
رشته‌های دوره متوسطه نظری تحصیلی آموزش و پرورش به چهار شاخه تقسیم می‌شود:
اهداف اصلی رشته‌های نظری آن‌چنان که در آیین‌نامه آموزشی نظام قدیم ذکر شده عبارت است از:
رشته علوم و معارف اسلامی در دوره‌ی متوسطه نظام قدیم دارای 45 واحد عمومی و 51 واحد تخصصی در دوره‌ی پیش‌دانشگاهی دارای 24 واحد درسی بود اما اکنون در نظام جدید آموزشی ساعات درسی متوسطه اول و دوم به شرح جدول زیر است:
|
جدول ساعات تدریس متوسطه اول |
||
|
ردیف |
پایه |
تعداد ساعت |
|
1 |
هفتم |
30 |
|
2 |
هشتم |
30 |
|
3 |
نهم |
30 |
|
جمع |
90 |
|
|
جدول ساعات تدریس متوسطه دوم |
||
|
ردیف |
پایه |
تعداد ساعت |
|
1 |
دهم |
37 |
|
2 |
یازدهم |
36 |
|
3 |
دوازدهم |
35 |
|
جمع |
108 |
|
هدف عمده‌ی رشته علوم و معارف اسلامی در دوره‌های متوسطه اول و دوم به عنوان یک رشته‌ی خاص، جذب و تربیت جوانان مستعد و علاقمند به تعلیم و تربیت اسلامی است که با توجه به آموزش‌های خاص دبیرستان‌های علوم و معارف اسلامی بتوانند با پیشینه‌ی علمی و تربیتی مطلوب، نگرشی واقعی و مبتنی‌بر فرهنگ اصیل اسلامی در فرآیند آموزشی برای نیازهای آینده‌ی جامعه اسلامی یافته و به هدف‌های والای کادرسازی در عرصه‌های فرهنگی و دینی و ایجاد شرایط مناسب و مساعد، جهت پاسخ به نیازهای فرهنگی و دینی نسل جوان و نوجوان، تحقق بخشند.
• رشته علوم و معارف اسلامی در نظام جدید آموزشی
براساس اسناد فرادستی وزارت آموزش و پرورش بالاخص سند تحول بنیادین و سند برنامه درسی، رشته علوم و معارف اسلامی به عنوان یک رشته مستقل و دارای هویت ممتاز و متمایز شناخته شده است. بر این اساس نگاه به کلیه عناصر و مؤلفه‌های مرتبط با رشته نیز به طور ویژه دنبال خواهد شد. در همین راستا اقدامات ذیل صورت گرفته است؛
الف) اهداف رشته علوم ومعارف اسلامی تدوین و در کار گروه مربوطه (سازمان پژوهش و تألیف کتب درسی) مصوب شده است.
ب) ضمن تألیف کتب درسی رشته توسط کارشناسان و صاحب‌نظران، این کتب کددار گردیده و بخشی از مشکلات آموزشی مرتبط با این مسئله مرتفع شده است.
ج) نظام آموزشی حوزه در تألیف و تدوین کتب درسی مورد توجه قرار گرفته است، این جهت‌گیری در کتبی مانند اصول عقاید، ادبیات عرب، احکام، تاریخ اسلام و اخلاق لحاظ شده است.
جدول مواد درسی و ساعات تدریس هفتگی دوره اول متوسطه
|
پایه اول و دوم (هفتم و هشتم) |
پایه سوم (نهم) |
||
|
ردیف |
مواد درسی |
تعداد ساعات درسی |
تعداد ساعات درسی |
|
1 |
قرآن |
2 |
2 |
|
2 |
معارف اسلامی |
2 |
2 |
|
3 |
زبان و ادبیات فارسی |
4 |
4 |
|
4 |
عربی |
2 |
2 |
|
5 |
زبان‌خارجه |
2 |
2 |
|
6 |
علوم تجربی |
3 |
3 |
|
7 |
ریاضی |
4 |
4 |
|
8 |
تربیت‌بدنی و سلامت |
2 |
2 |
|
9 |
مطالعات اجتماعی |
3 |
3 |
|
10 |
فرهنگ و هنر |
2 |
2 |
|
11 |
کار و فناوری |
2 |
2 |
|
12 |
تفکر و سبک زندگی |
2 |
ـ |
|
13 |
آمادگی دفاعی |
ـ |
2 |
|
جمع |
30 |
30 |
|
* علاوه‌بر برنامه آموزشی فوق دروس اخلاق و احکام برای دانش‌آموزان به عنوان دروس فوق‌برنامه تدریس می‌شود.
جدول مواد درسی و ساعات تدریس هفتگی دوره دوم متوسطه (شاخه نظری ـ رشته علوم و معارف اسلامی)
مصوب جلسه 31489 مورخ اول خرداد 1395 شوراي‌عالي آموزش و پرورش
|
ردیف |
دامنه محتوایی |
پایه دهم |
پایه یازدهم |
پایه دوازدهم |
|||
|
عنوان درس |
واحد / ساعت |
عنوان درس |
واحد / ساعت |
عنوان درس |
واحد / ساعت |
||
|
1 |
تربیت دینی و معارف اسلامی |
علوم و معارف قرآنی 1 |
2 |
علوم و معارف قرآنی 2 |
2 |
علوم و معارف قرآنی 3 |
2 |
|
اصول عقاید 1 |
3 |
اصول عقاید 2 |
3 |
اصول عقاید 2 |
3 |
||
|
احکام 1 |
1 |
احکام 2 |
1 |
احکام 3 |
1 |
||
|
اخلاق 1 |
1 |
اخلاق 2 |
1 |
اخلاق 3 |
1 |
||
|
2 |
عربی |
عربی (زبان تخصصی رشته) 1 |
3 |
عربی (زبان تخصصی رشته) 2 |
3 |
عربی (زبان تخصصی رشته) 3 |
4 |
|
3 |
فارسی |
فارسی 1 |
2 |
فارسی 2 |
2 |
فارسی 3 |
2 |
|
نگارش 1 |
2 |
نگارش 2 |
1 |
نگارش 3 |
2 |
||
|
علوم و فنون ادبی 1 |
2 |
علوم و فنون ادبی 2 |
2 |
علوم و فنون ادبی 3 |
2 |
||
|
4 |
زبان‌های خارجی |
زبان خارجی 1 |
3 |
زبان خارجی 2 |
3 |
زبان خارجی 3 |
4 |
|
5 |
خوشه دروس: ریاضیات |
ریاضی و آمار 1 |
3 |
ریاضی و آمار 2 |
2 |
ریاضی و آمار 3 |
2 |
|
6 |
خوشه دروس: انسان و سلامت |
تربیت‌بدنی 1 |
2 |
تربیت‌بدنی 1 |
2 |
تربیت‌بدنی 1 |
2 |
|
آمادگی دفاعی |
3 |
انسان و محیط زیست |
2 |
سلامت و بهداشت |
2 |
||
|
7 |
خوشه دروس: انسان و مهارت‌های زندگی |
درس انتخابی (1ـ هنر 2ـ تفکر و سواد رسانه‌ای 3ـ کارآفرینی و تولید |
2 |
درس انتخابی (1ـ هنر 2ـ تفکر و سواد رسانه‌ای 3ـ کارآفرینی و تولید |
2 |
مدیریت خانواده و سبک زندگی |
2 |
|
8 |
خوشه دروس: علوم انسانی و مطالعات اجتماعی |
تاریخ 1 (تخصصی رشته) |
2 |
تاریخ 2 (تخصصی رشته) |
2 |
تاریخ 3 (تخصصی رشته) |
2 |
|
جامعه‌شناسی |
2 |
مطالعات فرهنگی |
2 |
جریان‌شناسی اندیشه‌های معاصر |
2 |
||
|
جغرافیای عمومی و استان‌شناسی |
2 |
اقتصاد |
2 |
ـ ـ |
ـ ـ ـ |
||
|
منطق |
2 |
فلسفه 1 |
2 |
فلسفه 2 |
2 |
||
|
ـ ـ |
ـ ـ ـ |
روانشناسی |
2 |
ـ ـ |
ـ ـ ـ |
||
|
جمع |
37 |
جمع |
36 |
جمع |
32 |
||
|
9 |
برنامه ویژه مدرسه |
زمینه‌سازی برای اجرای بند 5- 5 سند تحول بنیادین و بند 2- 13 برنامه درسی ملی مشتمل‌بر عناوینی مانند: پژوهش و ارائه خلاقانه (سمینار)، یادگیری پروژه‌محور و آموزش مهارت تأمین معاش حلال (سالانه 50 تا 100 ساعت) |
|||||