در طب سنتی، معده ی سالم علائمی دارد و ضعف آن نیز باعث بروز مشکلاتی می شود. در این مطلب ابتدا به علائم سلامت و بیماری معده و در ادامه به خوردنی ها و نوشیدنی هایی که موجب سلامت معده می شوند، اشاره می کنیم. با ما همراه باشید...
نشانه های سلامت معده
توانایی عملکرد سالم دستگاه گوارش وقتی است که در معده احساس سنگینی نباشد، نفخ و قراقر در معده بروز پیدا نکند و طعم دهان هم طبیعی باشد؛ شخص احساس ترشی یا شیرینی و مزه‌های خاص در دهان خود بعد از غذا خوردن نداشته باشد همچنین احساس سکسکه، لرزش و کشیدگی در شکم نیز نداشته باشد.
از دیگر از نشانه‌های صحت معده میزان ماندگاری و بقای غذا در معده در حد اعتدال و خارج شدن غذا از معده در وقت معین، نه زودتر و نه دیرتر است.
خواب باید در حد اعتدال، نه زیاد و نه کم باشد، همچنین شخص باید بتواند سبک از خواب برخیزد و پس از بیدار شدن، نفخی در چشمان و سنگینی در سر نداشته باشد.
اجابت مزاج هم باید بالطبع راحت باشد و قسمت زیرین شکم پیش از دفع براز، اندکی برآمده باشد.
در بین نوشیدنی‌های مختلف هم شربت لیمو، آب سیب، آب به، شربت انار و آب گلابی که با کمی شکر قوام آمده باشد، برای افرادی که از ضعف معده رنج می‌برند، بسیار مناسب خواهند بود
هرگاه معده قدرت هضم را نداشته باشد، تواتر در باز آمدن غذا به دهان و قراقر شکم روی می‌دهد و طعام بیش از حد معین در معده مانده یا آنکه قبل از وقت مقرر دفع خواهد شد.
هرگاه صفرا در معده باشد مانع هضم غذا نمی‌شود بلکه گاهی موجب فساد آن می‌شود، در صورتی که سودا، هم مانع عمل هضم شده و هم غذا را فاسد می‌کند.
چنانچه ورمی در معده نباشد و قراقری هم رخ ندهد و غذا نیز در معده فاسد نشود و با وجود این هضم به خوبی انجام نپذیرد باید سبب را از سوء مزاج معده بدانیم و به اصلاح آن بپردازیم.
راهکارهایی برای کاهش مشکلات معده
* اصلاح سبک زندگی و تغذیه مناسب یکی از روش‌های درمان ورم معده است. همچنین جویدن غذا یکی از عوامل بسیار مهم در زمینه پیشگیری از بیماری‌های معده است، توصیه می‌شود لقمه غذا سی بار جویده شده و به کمک مایعات بلعیده شود.
* آرامش روحی هنگام غذا خوردن نیز از مسائل مهمی است که باید رعایت شود، به طوری که وجود استرس در هنگام غذا خوردن باعث ترشح بیش از حد آنزیم‌های اسید معده خواهد شد که در ادامه مشکلات معده را به وجود خواهد آورد.
* درهم خوری نیز باعث بروز مشکلات گوارشی و معده خواهد شد. از دیدگاه طب سنتی غذای کامل باید به تنهایی استفاده شود و بهتر است دسرها و سالادها به عنوان میان وعده صرف شوند.
* بهتر است مایعاتی مانند آب، دوغ، نوشابه، نسکافه و ... تا دو ساعت بعد از غذا مصرف نشوند. ماست و دوغ نیز بهتر است به صورت میان وعده مورد استفاده قرار گیرد.
گیاهان دارویی مؤثر برای درمان درد معده
مصرف آویشن، دمنوش پونه، دارچین و نبات داغ می‌تواند برای درمان درد معده مؤثر واقع شود.
همچنین مصرف عرق نعنا به دلیل گرم بودن باعث درمان دردهای معده خواهد شد اما باید توجه داشت مصرف عرق نعنا برای افرادی که مشکل ریفلاکس معده داشته باشد، توصیه نمی‌شود.
نسخه ویژه طب سنتی برای افرادی که معده آنها ضعیف است
برخی از افراد معده ضعیف و به دنبال آن، هضم ضعیفی هم دارند. از نظر طب سنتی، یکی از راه‌های مدارا با معده ضعیف، کم کردن حجم غذای دریافتی است.
جویدن غذا یکی از عوامل بسیار مهم در زمینه پیشگیری از بیماری‌های معده است، توصیه می‌شود لقمه غذا سی بار جویده شده و به کمک مایعات بلعیده شود
اگر معده‌تان ضعیف است، باید از مصرف کنجد و شنبلیله پرهیز کنید چون هر دوی این خوراکی‌ها باعث ضعف بیشتر معده می‌شوند.
شما باید حجم غذای مصرف خود را کم کنید و خوراکی‌هایی مانند مربای زنجبیل، مربای آمله، مربای هلیله، ماش، بادام، عسل و گشنیز را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
گوشت‌هایی مانند گوشت جوجه مرغ، دراج، تیهو، کبک و گنجشک، جزو گوشت‌های لطیف و سریع‌الهضم هستند و مصرف آنها برای افرادی با معده و هضم ضعیف، مناسب است.
این بیماران برحسب مزاج خود می‌توانند گوشت جوجه مرغ را با دارچین، زعفران، زیره سبز یا سیاه، سماق، آب انار یا آبلیمو مزه‌دار و مصرف کنند.
ضمن اینکه مصرف خوراکی‌هایی مانند مویز، کرفس و نعنا هم برای آنها مانند سایر بیماران مبتلا به ناراحتی‌های معده، مفید است.
در بین نوشیدنی‌های مختلف هم شربت لیمو، آب سیب، آب به، شربت انار و آب گلابی که با کمی شکر قوام آمده باشد، برای افرادی که از ضعف معده رنج می‌برند، بسیار مناسب خواهند بود.
منابع:
نشانه‌های «سلامت معده» از منظر طب سنتی، تسنیم، 95
درد معده را با این گیاهان دارویی درمان کنید، فارس، حسین رضایی زاده، متخصص طب سنتی، 95
نسخه ویژه طب سنتی برای افرادی که معده آنها ضعیف است، سلامانه، دکتر محمود خدادوست، متخصص طب سنتی، 93
