یکی از معضلات بسیار مهم و تأثیرگذار در نتایج کنکور سراسری، عدم آشنایی دانش‌آموزان در سال چهارم با روش‌های صحیح درس خواندن است. در همین راستا و برای کمک به شما عزیزان در این مقاله در مورد این موضوع مهم توضیحاتی ارائه می‌دهم.

دوستان عزیز

شاید تا امروز برای درس خواندن به اینگونه اقدام می‌کردید که برای یک تا دو ساعت کتاب درسی را می‌خوانید یا ساعتهای متوالی بدون استراحت را به درس خواندن می‌پرداختید و بعد هم در امتحانات تشریحی هر آنچه که یاد گرفته بودید را می نوشتید و سعی می‌کردید اگر عین عبارت را فراموش کردید مفهوم جواب را بنویسید و بخشی از نمره یا تمام نمره سئوال را به دست بیاورید. قبل از توضیح در مورد شیوه‌ی صحیح درس خواندن لازم به ذکر است تفاوتهای امتحانات تشریحی مدرسه یا آزمونهای تستی به ویژه کنکور سراسری را با هم مورد بررسی قرار دهیم:

1. در امتحانات تشریحی شما در پاسخ دادن هر آنچه که به ذهنتان می‌رسد را می‌توانید بنویسید و نهایتاً اگر پاسخ شما غلط باشد فقط نمره‌ی آن سئوال را از دست می‌دهید و امتیاز منفی نخواهد داشت اما در آزمونهای تستی شما باید گزینه‌ی درست را انتخاب کنید و حتی در برخی از سئوالات بین گزینه‌ی درست و گزینه‌ی درست‌تر مجبور به انتخاب خواهید بود. پس امسال دقت و تمرکز شما درحین مطالعه باید به مراتب افزایش یابد. در کنکور سراسری داوطلبی موفق به کسب رتبه برتر خواهد بود که پاسخهای غلط کمتری داشته باشد.

2. در امتحانات مدرسه شما برای پاسخگویی به سئوالات باید از حافظه کوتاه‌مدت خود کمک می‌گرفتید و نیازی به مرورهای زیاد نداشتید اما در کنکور سراسری حافظه بلند‌مدت است که به کمک شما می‌آید تا شما بتوانید در مدت 4 ساعت به 30 سئوال پاسخ دهید.

3. یادگیری کامل یک فرآیندی است که در هر مرحله شما باید به بخشی از اهداف خود در یادگیری برسید و به هیچ عنوان در یادگیری کامل و طی این فرآیند عجله و شتاب نداشته باشید که نتیجه‌ای جز یادگیری ناقص و افزایش پاسخهای اشتباه در آزمونهای تستی به ویژه کنکور سراسری نخواهد داشت.

4. طبق فرمول زیر فرآیند یادگیری شما باید انجام بگیرد.

1. آشنایی کلی با موضوع ! 10 دقیقه ! روخوانی سریع یا تیترخوانی

نگاهی اجمالی به تیتر مبحث و آشنایی کلی با موضوع بدون ایجاد حساسیت در یادگیری که در این مرحله یادگیری اصلاً مطرح نمی‌باشد.

2. دقیق‌خوانی ! هر 45 تا 60 دقیقه، 10 دقیقه استراحت ! در این مرحله دانش‌آموز هر پاراگراف یا هر صفحه از کتاب را که می‌خواند باید کتاب را بسته و نکات مهم آن بخش را به صورت ذهنی و بدون توجه به کتاب بازگو کند. مهم‌ترین مرحله در فرآیند یادگیری همین مسئله است یعنی بازگو کردن هر آنچه که یاد می‌گیرید. مطالبی که در بازگو کردن فراموش می‌کنید مطالبی است که در هنگام مطالعه یا تمرکز نداشته‌اید یا تمرکز شما کاهش پیدا کرده بود. در این مرحله خلاصه‌نویسی یا های‌لایت باید انجام گیرد. برای آشنایی با شیوه خلاصه‌نویسی به جزوه روانشناسی یا تاریخ‌ادبیات در سایت سازمان مراجعه کنید.
3. تست یادگیری ! تست یادگیری پاسخ تشریحی به سئوالات تستی بدون توجه به گزینه‌هاست. در این مرحله که یکی از روشهای تست‌زنی است بلافاصله بعداز اتمام مبحث مطالعه شده باید 10 تا 20 تست را انتخاب کرده و به صورت «تک‌تک» به سئوال پاسخ دهید. بچه‌ها چون فرآیند یادگیری هنوز تکمیل نشده است نباید از عدم پاسخگویی یا پاسخ غلط نگران باشید. در این تست اصلاً درصد و زمان ملاک نیست. هدف در این مرحله فقط و فقط «افزایش یادگیری است». در هنگام پاسخگویی به سئوالات، سئوالاتی که پاسخ اشتباه داده‌اید یا نتوانسته‌اید که پاسخ دهید را مشخص و نکته تستی آن سئوال را به خلاصه یا کتاب اضافه می‌کنید تا در مرورهای بعدی آنها را مطالعه کنید.
4. مرور اول طبق برنامه مطالعاتی آخر هفته اختصاص به مرور دارد که حتماً باید انجام گیرد. مرور بازخوانی مطالب نیست مرور در حقیقت خواندن مطالب مهمی است که در مراحل قبل شما آنها را مشخص کرده‌اید. زمان مرور نصف زمان مطالعه دردقیق‌خوانی باید باشد. معمولاً وسواس فکری یکی از مسئلی است که باعث می‌شود بچه‌ها این مرحله را به خوبی انجام ندهند و عموماً نگران این هستند که مطالب مهم را نخوانده باشند. بچه‌ها این امر یک امر طبیعی است و شما نباید نگران این موضوع باشید چون در مراحل یادگیری این موضوع به مرور زمان حل خواهد شد.
5. تست آموزشی ! تست آموزشی یا همان آزمون موضوعی است که باید 24 ساعت بعد از مرور اول انجام گیرد. در این آزمون مثلاً اگر قرار هست به 20 سئوال پاسخ دهید، 25 دقیقه در این مرحله به عنوان زمان آزمون درنظر می‌گیرید و در این زمان به سئوالات پاسخ می‌دهید. بعد از اتمام پاسخگویی شروع به تصحیح می‌نمایید. نحوه‌ی درصدگیری آزمونهای تستی به صورت زیر است:

6. تحلیل آزمون به یکی دیگر از مراحل مهم در فرآیند یادگیری همین تحلیل آزمون است. مهم نیست درصد شما 90 است یا 60، مهم اینست که بعد از آزمون شما نقاط ضعف خود را شناسایی و برای برطرف کردن آنها برنامه‌ریزی نمایید.

همانگونه که در جدول ملاحظه می‌کنید شما به مرور زمان مطالب را فرا می‌گیرید و نباید در این مسیر عجله کنید در مرورهای بعدی میزان یادگیری شما افزایش می‌یابد تا جایی که در مرور پنجم یا ششم به صددرصد آمادگی خواهید رسید.

در پایان یادآوری می‌کنم که در کنکور سراسری شما نیاز به حافظه بلندمدت خود دارید و همانگونه که در کتاب روانشناسی سال سوم خوانده‌اید تقویت حافظه بلندمدت فقط و فقط از طریق مرور و تکرار انجام می‌پذیرد و قطعاً کسی که مرورهای بیشتری داشته باشد میزان موقعیتش به همان اندازه افزایش پیدا می‌کند. در هفته‌های آتی در مورد روش صحیح مطالعه دروس مانند عربی، ریاضی، مسائل اقتصادی و . . . توضیح خواهیم داد.